Przeprowadzka do Japonii

Samuraje, gejsze, seppuku, ceremonia herbaciana, piękne krajobrazy, wiekowa spuścizna kulturowa, intrygująco brzmiący język – wszystko to pozostawiło w mojej głowie niezatarty ślad i sprawiło, że podróż do tego niezwykłego kraju stała się jednym z życiowych marzeń. Gdy pojawiły się pierwsze zmarszczki, ruszyłem do Kraju Tysiąca Suszarni, by sprawdzić, czy faktycznie od jedzenia ryżu można nabawić się skośnych oczu.

Nigdy nie zapomnę mojego pierwszego zetknięcia z japońską kulturą, co miało miejsce ponad 20 lat temu. Nie bez powodu uważa się, że telewizja ma ogromny wpływ na psychikę dziecka. Zostałem zindoktrynowany przez  imperialistyczny wytwór amerykańskich szatanów. W tym przypadku winny okazał się być serial „Szogun”, który otworzył małego chłopca na zupełnie nowy świat i wzbudził tą nową pasję do kraju, o którym nigdy wcześniej nie słyszał. Moja sympatia do Kraju Kwitnącej Wiśni, z początku całkowicie platoniczna, ostatecznie okazała się być odwzajemniona.

Otrzymałem stypendium rządowe umożliwiające mi podjęcie nauki w Japonii i zamieszkanie w tym kraju.  Praktycznie z dnia na dzień zamknąłem moje dotychczasowe życie, pożegnałem wszystkich przyjaciół i znajomych, złożyłem wymówienie w pracy i wsiadłem na pokład samolotu, trzymając w ręku bilet wyłącznie w jedną stronę. 20 godzin później stanąłem na murawie lotniska New Chitose w Japonii, a patrząc na pobliskie góry przywitałem się z wyspą Hokkaido, która stała się moim nowym domem na najbliższe lata. Japończycy w tym momencie tej historii nie wiedzieli jeszcze, że wpuścili do swojego kraju białego demona, który właśnie zaczął budzić się do życia:)

Położone na dalekiej północy Hokkaido bardzo różni się od innych wysp, ale potrafi oczarować swoim pięknem.

Hokkaido to druga największa w Japonii wyspa, oddzielona od Honshu przez Cieśninę Tsugaru (obie wyspy jednak połączone są podwodnym Tunelem Seikan). Początkowo zamieszkiwało ją przede wszystkim rdzenne plemię Ajnów, a pierwsi osadnicy z Honshu pojawili się tam dopiero pomiędzy XIV a XVI wiekiem. Regularna kolonizacja wyspy rozpoczęła się jednak dopiero w 1802 r. Stolicą wyspy jest Sapporo, miejscowość do dziś nosząca nazwę z języka Ajnów, znana m.in. z olimpiady zimowej w 1972 r. oraz często emitowanych w Polsce skoków narciarskich na miejscowej skoczni Okurayama (znana również w niektórych kręgach, jako: o k**wa! jama!).

Hokkaido jest też głównym producentem ryżu w Japonii, przoduje w połowach ryb, uprawie warzyw. Ma to oczywiście ogromne plusy, gdyż jedzenie jest tu świeże, smaczne i w dość przystępnych (w porównaniu choćby do Tokio) cenach. Lokalną ekonomię napędza tu m.in. browar Sapporo. Ze względu na kryzys gospodarczy, miesięczne przychody browaru wspieram z kolei JA, pijąc dużo złocistego piwa i spełniając w ten sposób swój społeczny obowiązek wobec wyspiarskiego kraju. Równie ważny jest tu ruch turystyczny, gdyż amatorzy kąpieli w gorących źródłach i sportów zimowych zjeżdżają tutaj regularnie latem i zimą.

W Otaru i kilku innych miejscach na Hokkaido zjawiają się też miłośnicy kina, pielgrzymując do miejsc znanych z popularnych filmów kinowych, m.in. Love Letter oraz pewnej chińskiej produkcji, której nazwy nie wymienie, ale podobno komunistki są nią zachwycone!

Na imprezie polonijnej z okazji Wielkanocy.

Trudno również nie wspomnieć o tym, że Hokkaido jest jedną z najbardziej przyjaznych naszym krajanom wysp z Japonii, dzięki obecnej tutaj Polonii Sapporzańskiej (znanej również w niektórych kręgach, jako „polska mafia z Sapporo”:). Nie jest to liczne grono, ale nadrabia doskonałą organizacją i znane jest z wzajemnej życzliwości i pomocy. Ludzie z Sapporo celebrują większość krajowych świąt, dzielnie dopingują naszym skoczkom podczas mistrzostw i oczywiście krzewią Polską kulturę w Japonii.

Hokkaido jest również kolebką dawnych, staropolskich wierzeń, jak kult Światowida, Trygława, Dadźboga oraz Swarożyca. Tradycyjne obrzędy mszalne odbywają się w każdą  środę w porach obiadowych, zaś główny ośrodek kultu mieści się w Higashi-Ku, gdzie w świątyni znajduje się ogromnych rozmiarów czterogłowy, drewniany posąg Światowida z rogiem obfitości w dłoniach, corocznie napełnianym nowym winem (w święto Libacji). Mniej więcej tak to wygląda (z nieznacznymi różnicami). Nie ma tu jednak ani jednej osoby, która by nie stanowiła indywidualności, a miło się robi, gdy słyszy się, jak ciepło wyrażają się znajomi Japończycy o naszych krajanach. Po więcej informacji odsyłam na oficjalną stronę internetową Polonii sapporzańskiej.

W Japonii znalazłem się dzięki otrzymaniu rządowego stypendium Monbukagakusho MEXT, umożliwiającego odbycie studiów podyplomowych i rozpoczęcia doktoratu w Kraju Kwitnącej Wiśni. Wszystkich zainteresowanych szczegółami technicznymi odsyłam na odpowiednie strony, a w dużym skrócie napiszę tylko, że są dwa rodzaje tego stypendium. Jedno umożliwia normalną, pięcioletnią naukę na japońskim uniwersytecie (granicą wieku na otrzymanie tego stypendium jest 25 lat). Drugie, wspomniane wyżej, skierowane jest do osób, które posiadają już tytuł magistra (tutaj granicą wieku jest 35 lat).

Nie jest łatwo otrzymać to stypendium, z powodu dużej ilości chętnych, małej liczby miejsc (do 8 osób rocznie, ale rzadko kiedy wysyłana jest pełna liczba osób) i zakręconej, nie do końca zrozumiałej dla zwykłego śmiertelnika procedury. Masa roboty papierkowej – sterty dokumentów do wypełnienia, ciągła walka z czasem i różnymi losowymi przypadkami, niekompetencją niektórych urzędników, trzy etapowy proces kwalifikacji, egzaminy wewnętrzne w ambasadzie (na studia podyplomowe obowiązują egzaminy z angielskiego, japońskiego oraz rozmowa kwalifikacyjna).

Bardzo ważnym elementem procedury jest też napisanie w dwóch językach ciekawego planu badawczego, zawierającego informację na temat naszych umiejętności oraz konkretne pomysły, które zainteresują stronę Japońską na tyle, by dać danej osobie szansę na ich realizacje w Japonii. Brzmi groźnie, ale dla chcącego nic trudnego. Po 3 latach kombinowania i dwóch podejściach udało mi się w końcu zakwalifikować i doprowadzić sprawę do pomyślnego końca. A raczej początku, bo tak naprawdę walka o sprawienie, by ta życiowa szansa została w pełni wykorzystana dopiero się zaczyna.

Uniwersytet Przemyslowy w Otaru

Zdecydowałem się rozpocząć naukę na uczelni ekonomicznej, umiejscowionym w malowniczym zakątku miasta Otaru uniwersytet Shoudai (Otaru University of Commerce). W pierwszym rzucie skupiłem się przede wszystkim na dalszej nauce języka japońskiego, dołączając do jednej z grup językowych na uczelni. Dodatkowym smaczkiem są tu zajęcia z wolontariuszami – 12 sympatycznymi mieszkańcami Otaru, którzy poświęcają swój wolny czas, by poprawiać naszą znajomość japońskiego.

Dwa razy w tygodniu spotykam się też z moim korepetytorem, który pomaga mi wyjść ponad moje ograniczenia i przekazuje użyteczny, codzienny żargon. Równocześnie skupiłem się na swoim pierwszym dużym temacie naukowym, czyli studiowaniu kognitywistyki. Jest to nauka zajmującą się zjawiskami dotyczącymi działania umysłu i porusza taką problematykę, jak reprezentacja wiedzy, język, uczenie się, myślenie, percepcja, świadomość, podejmowanie decyzji oraz inteligencja.

Temat jest wiec zarówno bardzo interesujący, ale też dość trudny, bo obok teorii zajmuje się wykonywaniem eksperymentów psychologicznych oraz poznawaniem tajników programowania i prowadzenia własnych badań. Pobyt na skośnookim uniwersytecie jest naprawdę intrygującym przeżyciem, gdyż poznaję masę nowych osób i biorę udział w pozalekcyjnych zajęciach, jak klub badmintona. Plany są oczywiście dużo większe, ale na razie skupiłem się na znalezieniu odpowiedniego miejsca zamieszkania i ruszeniu do przodu ze swoimi obowiązkami.

Oświetlony latarniami kanał w Otaru – jedna z lokalnych atrakcji turystycznych.

Pierwszy miesiąc spędziłem mieszkając w położonym niedaleko uczelni akademiku w Otaru. Był to wspaniały okres, gdyż czynsz za to miejsce był niezwykle niski, a miałem okazje zakosztować życia w ślicznym portowym mieście, stanowiącym połączenie naszego Zakopanego i Ustki, gdyż tuż obok Morza Japońskiego znajdują się góry i jeden z większych kurortów narciarskich w okolicy. Poznałem na miejscu zagranicznych studentów z wymiany, m.in. ludzi z Islandii, Niemiec, Chin, Korei, Francji i Stanów Zjednoczonych – bardzo sympatyczni ludzie, którzy podzielili się ze mną swoim kilkumiesięcznym doświadczeniem i przekazali parę cennych rad.

Nieocenioną pomocą okazał się być jednak pewien japoński nauczyciel akademicki. Wziął mnie pod swoje skrzydła i dzięki jego radom udało mi się w niecały miesiąc poznać większość istotnych punktów miasta i odnaleźć się w codziennym życiu, choćby w takich prozaicznych sprawach, jak rozsądne robienie zakupów w sklepach, czy oszczędzanie na biletach. Jego wykład na temat różnych gatunków piwa nauczył mnie, że w Japonii „nie wszystko złoto, co się pieni”. Do tematu piwa w Japonii wrócę jednak przy innej okazji.

Minął jednak ten sielankowy okres i postanowiłem przenieść się do wielkiego miasta, czyli Sapporo. Robię to z kilku powodów, m.in. z powodu kilku bardzo bliskich mi osób, z którymi chciałbym mieć tam kontakt, jak i z racji moich planów naukowych. Będzie to z pewnością też bardziej rozsądne z racji mojej pracy w magazynie PSX Extreme, z racji łatwiejszego dostępu do mediów i graczy. Moim nowym miejscem zamieszkania jest Międzynarodowy Dom Studencki w Sapporo, miejsce o tyle interesujące, że mieszka tam ponad 30 różnych narodowości, od studentów z Kenii, po młode małżeństwo z Iraku. Jakby nie było, iście bombowa atmosfera! Po miesiącu na walizkach będę mógł wreszcie zarzucić kotwicę i zacząć zapuszczać korzenie. Przede wszystkim rozpakować walizkę, która zaczęła przypominać po miesiącu składowisko odpadów nuklearnych.

Zachęcam do odwiedzania mojego bloga, gdzie od tej pory pojawiać się będą kolejne historie sumujące moje doświadczenia z pobytu w Kraju Kwitnącej Wiśni, jak i tradycyjne artykuły na temat kultury i ciekawostek z Japonii. Pozdrawiam wszystkich serdecznie i proszę ze swojej strony: trzymajcie kciuki i dopingujcie, bym wykorzystał ten spędzony w Ojczyźnie Sushi czas, jak najlepiej! I komentujcie, bo to zachęca do częstszego pisania 🙂

Wieza telewizyjna Sapporo.

Zapraszam do drugiego odcinka cyklu „Z Japonii”. Kliknij tutaj.